แพงพวยบก

Catharanthus roseus G.Don (Apocynaceae), Madagascar Periwinkle.

แพงพวยบก
แพงพวยบก

แพงพวยบก เป็นไม้ล้มลุกต้นเตี้ยสูงประมาณ 3 ฟุต ใบเดี่ยวออกเป็นคู่ตรงกันข้ามรูปไข่กลับหรือไข่กลับแกมขนาน ปลายมนหรือเว้าตื้น ๆ ขอบใบเรียบ โคนใบแหลมหรือมน ใบเขียวเป็นมันดอกออกที่โคนก้านใบ กว้างประมาณนิ้วครึ่ง ออกดอกเป็นกลุ่ม ๆ ละ 3-6 ดอก ที่ปลูกกันทั่วไปดอกมี 2 สีคือขาวกับชมพู ดอกขาววงในดอกสีเหลือง ดอกสีชมพูวงในดอกสีแดง นอกจากนี้ยังมีพันธุ์สีม่วง ม่วงเข้ม ชนิดดอกขาวมีจุดชมพู และม่วงสลับขาว เกสรตัวผู้มี 5 อันอยู่ใกล้ปากท่อดอก ผลเป็นฝักทรงกระบอก แก่จัดแตกเป็น 2 ซีก ภายในมีเมล็ดมาก

แพงพวยฝรั่งเป็นพืชพื้นเมืองของเกาะมาดากาสก้า ปัจจุบันกระจายพันธุ์อยู่ทั่วไปในเขตร้อน ในเมืองไทยมีชื่อเรียกกันหลายชื่อ เช่นสุราษฎร์ธานีเรียกนมอิน ทางเหนือเรียกผัดปอดบก กรุงเทพฯ เรียกแพงพวยบก หรือแพงพวยฝรั่ง

แพงพวยบกขึ้นได้ในที่ดินแทบทุกสภาพ แต่ก็ชอบที่ดินร่วนซุยและมีอาหารพืชพอ และควรปลูกในที่กลางแจ้ง การขยายพันธุ์ใช้วิธีเพาะเมล็ด

แพงพวยบกอาจปลูกเป็นไม้ประดับได้ดี เพราะจะมีดอกสีขาวผสมกับสีชมพูให้ได้ชมตลอดทั้งปีไม่ขาด นอกจากนี้แพงพวยบกยังมีประโยชน์ในทางสมุนไพรอีกหลายอย่าง คือ ต้มแก้เบาหวาน ลดความดันโลหิต ขับระดู ใบแก้เบาหวาน บำรุงหัวใจ ใช้เป็นยาถ่ายช่วยย่อย แก้โรคมะเร็งในเม็ดโลหิตของเด็ก รักษามะเร็ง รากแก้บิด ขับระดู และทำให้แท้งได้ ทั้งยังใช้ขับพยาธิและใช้ห้ามเลือดด้วย